Acute endocarditis: symptomen, oorzaken, sterfte, behandeling, operatie, kenmerken

Acute endocarditis (Acute Endocarditis)

1. Definitie

Acute endocarditis is een aandoening waarbij een snelle ontsteking optreedt in het binnenste membraan (endocardium) of de kleppen van het hart, meestal veroorzaakt door een bacteriële infectie. Deze aandoening kan ernstige schade aan de hartstructuur veroorzaken en kan levensbedreigend zijn als deze onbehandeld blijft. Acute endocarditis is een ernstige aandoening waarbij de infectie snel optreedt, waardoor de symptomen snel verschijnen en systemische complicaties kunnen ontstaan. Meestal ontstaat er een ontsteking in de hartkleppen, wat leidt tot een verminderde functie of schade aan de kleppen.

2. Kenmerken

De kenmerken van acute endocarditis zijn snelle progressie en ernstige complicaties. De belangrijkste kenmerken zijn als volgt:

• Snelle progressie: Acute endocarditis verloopt snel. De infecterende bacteriën dringen het hart binnen en beschadigen de kleppen, wat snel van invloed is op de hartfunctie. Dit kan leiden tot hartfalen, hartklepruptuur, trombose en andere problemen.
• Infectieuze oorzaak: Acute endocarditis wordt meestal veroorzaakt door bacteriën, waarbij Staphylococcus aureus de meest voorkomende verwekker is. Andere bacteriën die acute endocarditis kunnen veroorzaken zijn onder andere Streptococcus soorten en Enterococcus. Deze bacteriën dringen via de bloedbaan het hart binnen en veroorzaken een ontsteking van het endocardium.
• Beschadigde kleppen: Acute endocarditis leidt tot snelle schade aan de hartkleppen. Dit kan ervoor zorgen dat de kleppen niet goed sluiten of dat er een bloedstolsel ontstaat in het geïnfecteerde gebied, wat de bloedstroom kan blokkeren. Een gescheurde geïnfecteerde klep heeft ernstige gevolgen voor de hartfunctie.
• Systemische complicaties: Acute endocarditis kan zich via de bloedbaan verspreiden naar andere organen, waardoor complicaties kunnen ontstaan in de hersenen, longen, nieren en andere organen. Deze complicaties kunnen levensbedreigend zijn.

3. Oorzaken

De belangrijkste oorzaak van acute endocarditis is bacteriële infectie. Dit gebeurt meestal wanneer bacteriën via de bloedbaan het endocardium binnendringen. De belangrijkste verwekkers zijn:

• Staphylococcus aureus: De meest voorkomende verwekker bij acute endocarditis; een stafylokok die op de huid en slijmvliezen leeft. Deze bacterie komt vaker voor bij mensen met afwijkende hartkleppen(bijvoorbeeld kunstkleppen) of drugsmisbruikers.
• Streptococcus viridans: Een normale bacterie in de mond en bovenste luchtwegen die endocarditis kan veroorzaken na tandheelkundige ingrepen of mondinfecties.
• Enterococcus: Een bacterie die in de darmen leeft en vaak wordt aangetroffen in kweekmonsters. Deze bacterie kan endocarditis veroorzaken bij mensen met afwijkende hartkleppen.
• Andere verwekkers: Ook niet-bacteriële oorzaken zoals Candida(schimmels) kunnen acute endocarditis veroorzaken, maar dit is zeldzaam.

3.1. Infectieroute

Acute endocarditis ontstaat meestal tijdens bacteriëmie. Dit kan op verschillende manieren gebeuren:

• Tandheelkundige ingrepen: Tijdens tandheelkundige behandelingen kunnen bacteriën uit de mond via de bloedbaan het hart bereiken.
• Operaties en trauma: Infecties als gevolg van chirurgische ingrepen of verwondingen kunnen via de bloedbaan het endocardium bereiken.
• Intraveneus drugsgebruik: Drugsmisbruikers en patiënten die injecties gebruiken, lopen een verhoogd risico op het bereiken van bacteriën in het hart via de bloedbaan.

4. Symptomen

De symptomen van acute endocarditis verschijnen snel en kunnen hoge koorts, vermoeidheid, hartgeruis, kortademigheid en systemische infectieverschijnselen omvatten. De belangrijkste symptomen zijn:

• Koorts: De meeste patiënten krijgen hoge koorts (38°C of hoger), een vroeg symptoom van infectie. Koorts kan terugkerend zijn en ernstig worden.
• Hartgeruis: Een ontsteking van de hartkleppen kan een hartgeruis veroorzaken, dat gemakkelijk hoorbaar is met een stethoscoop en wijst op een abnormaal geluid veroorzaakt door de aangetaste klep.
• Vermoeidheid, zwakte: Acute endocarditis heeft een systemische impact en veroorzaakt vermoeidheid. Patiënten kunnen moeite hebben met dagelijkse activiteiten.
• Kortademigheid: Een verminderde hartfunctie kan ademhalingsproblemen en kortademigheid veroorzaken.
• Osler's nodes (knoopvormige afwijkingen): Kleine, pijnlijke knobbeltjes kunnen verschijnen op de vingertoppen en tenen, veroorzaakt door bacteriële invasie van bloedvaten en ontstekingen.
• Bloedingen: Kleine bloedingen onder de nagels (splinter haemorrhages) kunnen zichtbaar zijn.
• Overige symptomen: Naarmate de infectie zich verspreidt, kunnen complicaties zoals beroerte, longontsteking en nierfalen optreden.

5. Behandeling en chirurgische ingrepen

Acute endocarditis vereist onmiddellijke behandeling. De behandeling omvat antibiotica en chirurgische ingrepen.

5.1. Antibioticabehandeling

• Opname in het ziekenhuis: Acute endocarditis vereist meestal opname in het ziekenhuis voor krachtige antibiotica. Antibiotica doden bacteriën in de bloedbaan en worden intraveneus toegediend.
• Keuze van antibiotica: De antibiotica worden gekozen op basis van het type bacterie dat de infectie veroorzaakt. Bij infecties met Staphylococcus aureus kunnen antibiotica zoals methicilline, vancomycine worden gebruikt. Bij infecties met Streptococcus viridans wordt penicilline gebruikt.
• Behandelingsduur: De behandeling duurt meestal 4-6 weken en wordt voortgezet totdat de bacteriën volledig zijn uitgeroeid.

5.2. Chirurgische behandeling

• Hartklepoperatie: Bij ernstige infecties met hartklepschade kan een operatie nodig zijn. Klepreparatie of klepvervanging kan worden uitgevoerd, wat kan leiden tot een prothese hartklepimplantatie.
• Trombectomie: Indien zich bloedstolsels in het hart hebben gevormd, kan een chirurgische ingreep nodig zijn om deze te verwijderen. De stolsels moeten worden verwijderd om te voorkomen dat ze de bloedstroom blokkeren of zich verspreiden naar andere organen zoals de hersenen of longen.
• Behandeling van complicaties: Indien systemische complicaties (bijv. beroerte, longembolie) optreden, kan aanvullende chirurgische of medische behandeling nodig zijn.