Przewlekłe zapalenie wsierdzia (Chronic Endocarditis)
1. Definicja
Przewlekłe zapalenie wsierdzia (Chronic Endocarditis) to stan, w którym występuje długotrwały stan zapalny wewnętrznej błony serca (wsierdzia) lub zastawek serca. W porównaniu z ostrym zapaleniem wsierdzia, choroba ta charakteryzuje siępowolnym i postępującym przebiegiem. Przewlekłe zapalenie wsierdzia jest zazwyczaj spowodowanezakażeniem bakteryjnymlubniezakaźnym zapaleniem. Objawy pojawiają się powoli i rozwijają przez długi czas. Choroba ta powoduje przewlekłe uszkodzenie zastawek serca i może wpływać na jego funkcjonowanie.
2. Charakterystyka
Główną cechą przewlekłego zapalenia wsierdzia jesttrwałość i stopniowy przebieg stanu zapalnego. W przeciwieństwie do ostrego zapalenia wsierdzia, które charakteryzuje się szybkim pojawieniem się objawów i gwałtownym postępem, przewlekłe zapalenie wsierdziapostępuje powolii charakteryzuje sięciągłym stanem zapalnym, który wpływa na zastawki serca. Główne cechy to:
- Powolny przebieg: Przewlekłe zapalenie wsierdzia rozwija się powoli, przez kilka miesięcy lub lat. Początkowo objawy mogą być minimalne lub nieobecne, a następnie stopniowo pojawiają się takie objawy jak pogorszenie funkcji serca.
- Uszkodzenie zastawek serca: Przewlekłe zapalenie wsierdzia prowadzi dociągłego uszkodzenia zastawek serca. Długotrwały stan zapalny powodujezmiany zapalne, zwłóknienie, niszczenie tkankiitp., co prowadzi do pogorszenia ich funkcji. W rezultacie zastawki nie funkcjonują prawidłowo, co może prowadzić do niewydolności serca.
- Niezakaźne zapalenie: W niektórych przypadkach przewlekłe zapalenie wsierdzia może być spowodowaneprzyczynami niezakaźnymi (np. reumatyzm, choroby autoimmunologiczne). Te przyczyny wywołują zapalenie bez infekcji i powodują trwałe uszkodzenie serca.
- Pogorszenie funkcji serca: Długotrwałe zapalenie i uszkodzenie zastawek wpływają na hemodynamikę serca, co może prowadzić doniewydolności serca. Ponadto mogą tworzyć się zakrzepy lub dochodzić do uszkodzenia zastawek, co może prowadzić doudarów mózgulubzakrzepicy płucnejoraz innych ogólnoustrojowych powikłań.
3. Przyczyny
Przewlekłe zapalenie wsierdzia może być spowodowane wieloma czynnikami, które można podzielić na zakaźne i niezakaźne.
- Streptococcus viridans: Bakteria występująca w jamie ustnej i górnych drogach oddechowych, która może być przyczyną zapalenia po zabiegach dentystycznych lub infekcjach jamy ustnej. Bakteria ta może powodować długotrwały stan zapalny zastawek, prowadząc do przewlekłego zapalenia wsierdzia.
- Staphylococcus aureus: Złotowin gronkowce, występujące na skórze i błonach śluzowych, najczęściej występujące u osób nadużywających dożylnych środków odurzających lub posiadających sztuczne zastawki serca.
- Enterococcus: Bakteria jelitowa, głównie u osób z nieprawidłowościami zastawek serca. Zakażenia tą bakterią również mogą prowadzić do przewlekłego zapalenia wsierdzia.
- Inne bakterie: Corynebacterium, Pseudomonasitd. Różne bakterie mogą działać jako czynniki zakaźne. Jednak przypadki przewlekłego zapalenia wsierdzia spowodowane czynnikami zakaźnymi są rzadkie, a często wynikają z przewlekłego przebiegu początkowego ostrego zakażenia.
3.2. Przyczyny niezakaźne
- Gorączka reumatyczna (Rheumatic Fever): Gorączka reumatycznato choroba autoimmunologiczna, która może wystąpić po zakażeniu paciorkowcami beta-hemolitycznymi grupy A, wywołującymi anginę lub inne infekcje. Może prowadzić do zapalenia zastawek serca. Przewlekłe zapalenie wsierdzia spowodowane gorączką reumatyczną może z czasem prowadzić dozwłóknieniaipogrubieniazastawek.
- Choroby autoimmunologiczne: Toczeń rumieniowaty układowy(SLE) lubreumatoidalne zapalenie stawówmogą prowadzić do przewlekłego zapalenia wsierdzia. W tych chorobach układ odpornościowy atakuje własne tkanki, powodując zapalenie wsierdzia.
- Choroby metaboliczne: Cukrzycalubhiperlipidemiamogą wpływać na rozwój przewlekłego zapalenia wsierdzia. Choroby te mogą stymulować reakcje zapalne i powodować trwałe uszkodzenie zastawek serca.
4. Objawy
Objawy przewlekłego zapalenia wsierdzia w porównaniu z ostrym zapaleniem wsierdziapojawiają się subtelniei stopniowo się nasilają. Główne objawy to:
- Długotrwała gorączka: U chorych na przewlekłe zapalenie wsierdzia może występowaćpodwyższona temperatura ciała, która może stopniowo narastać. Gorączka jest wynikiem infekcji lub odpowiedzi zapalnej.
- Zmęczenie i osłabienie: Długotrwały stan zapalny i uszkodzenie zastawek serca powodują ogólne zmęczenie. Pacjenci są osłabieni i łatwo się męczą.
- Duszność: Z powodu pogorszenia funkcji zastawek serca może dojść doniewydolności serca. Może to prowadzić dodusznościiobrzęków.
- Szmer sercowy: Zapalenie zastawek serca powoduje powstawanieszmerów sercowych, które można wykryć podczas osłuchiwania.
- Zmiany w naczyniach obwodowych: Na kończynach mogą występowaćwęzły Oslera(bolesne, małe guzki), zmiany Janeway'a(bezbolesne plamki), krwotoki podpaznokciowe(krwotoki pod paznokciami) itp., co jest wynikiem wpływu infekcji przenoszonej drogą krwi na naczynia obwodowe.
- Pogorszenie funkcji serca: Długotrwałe zapalenie i uszkodzenie zastawek serca prowadzą doniewydolności serca, co może objawiać siędusznością, obrzękami, zmęczeniemitp.
5. Metody leczenia i zabiegi chirurgiczne
Leczenie przewlekłego zapalenia wsierdzia obejmujeleczenie farmakologiczneileczenie chirurgiczne. W przypadku przewlekłego zakażenia leczenie trwa długo i należy zapobiec dalszemu rozwojowi infekcji.
5.1. Leczenie farmakologiczne
- Leczenie antybiotykami: Większość przypadków przewlekłego zapalenia wsierdzia jest spowodowanazakażeniem bakteryjnym, dlategoleczenie antybiotykamijest bardzo ważne. Antybiotyki należy dobierać w zależności od rodzaju bakterii i zazwyczaj podaje się jedożylnie. Leczenie może trwać kilka tygodni lub miesięcy. Na przykład zakażenia wywołane przezStreptococcus viridansmożna leczyćpenicylinąlubceftriaksonem.
- Leki przeciwgrzybicze: Jeśli przyczyną jest grzyb, np.Candida, stosuje się leki przeciwgrzybicze. Zakażenia grzybicze są stosunkowo rzadkie, ale wymagają leczenia.
5.2. Leczenie chirurgiczne
- Zastąpienie zastawki: Jeśli zastawka serca jest poważnie uszkodzona z powodu przewlekłego zapalenia wsierdzia, może być koniecznezastąpienie zastawki. Zabieg polega na wszczepieniusztucznej zastawkilubnaprawie własnej zastawki.
- Usuwanie zakrzepów: W przypadku tworzenia się zakrzepów w sercu w przebiegu przewlekłego zapalenia wsierdzia, może być konieczne ich usunięcie.
- Poprawa czynności serca: Jeśli pogorszenie czynności serca spowodowane zapaleniem zastawek jest poważne, może być konieczne zastosowaniezabiegu pomostowania tętnic wieńcowychlubprzeszczepu serca.
6. Rokowanie i postępowanie
Przewlekłe zapalenie wsierdzia wymaga długotrwałego leczenia i nadzoru. Rokowanie zależy od przyczyny zakażenia, stanu zastawek serca, a także terminowości i sposobu leczenia.
- Wczesne wykrycie i leczenie przekładają się na dobre rokowanie: Wczesnewykrycieiodpowiednie leczenieprzewlekłego zapalenia wsierdzia może przynieść dobre rokowanie. Jeśli uszkodzenie zastawek nie jest poważne, po leczeniu możliwe jest powrót do zdrowia.
- Opóźnione leczenie może prowadzić do złego rokowania: Jeśli leczenie jest opóźnione lub niepełne, może dojść dopogorszenia czynności serca, niewydolności serca, powikłań. W takich przypadkach może być konieczne zastosowanieprzeszczepu serca.
- Regularne badania kontrolne: Pacjenci z przewlekłym zapaleniem wsierdzia powinni regularnie wykonywaćecho sercaibadania krwiw celu monitorowania skuteczności leczenia.
- Zapobieganie infekcjom: Pacjenci powinni przyjmować antybiotyki przed zabiegami dentystycznymi lub chirurgicznymi, a także dbać ohigienę osobistąw celu zapobiegania infekcjom.
- Zdrowy styl życia: Należy przestrzegać zdrowej diety, regularnie ćwiczyć, unikać palenia tytoniu i nadużywania alkoholu, aby zadbać o zdrowie serca.
Dzięki opisanej powyżej opiece i leczeniu można skutecznie zarządzać przewlekłym zapaleniem wsierdzia.
Komentarze0