Akut Endokardit (Akut Endokardit)
1. Tanım
Akut endokardit (akut endokardit), kalbin iç zarında (endokard) veya kapakçıklarında hızlı bir şekilde iltihabın oluştuğu bir hastalıktır ve çoğunlukla bakteriyel enfeksiyon nedeniyle ortaya çıkar. Bu hastalık, kalbin yapısında ciddi hasara yol açabilir ve uygun tedavi olmadan bırakılırsa yaşamı tehdit edebilir. Akut endokardit, enfeksiyonun hızla oluşması, buna bağlı olarak hızlı bir şekilde semptomların ortaya çıkması ve sistemik komplikasyonlara yol açabilecek ciddi bir hastalıktır. Çoğunlukla kalp kapakçıklarında iltihap oluşur ve bu da kapakçık fonksiyonlarında bozulmaya veya kapakçık hasarına neden olur.
2. Özellikler
Akut endokarditin özellikleri hızlı ilerleme ve ciddi komplikasyonların ortaya çıkmasıdır. Başlıca özellikler şunlardır:
- Hızlı İlerleme: Akut endokardit semptomları hızla ilerler. Enfekte bakteriler kalbin iç zarına girerek kapakçığa zarar verir ve bu da kalp fonksiyonlarını hızla etkiler. Bunun sonucunda kalp yetmezliği, kalp kapakçığı yırtılması, pıhtı oluşumu gibi çeşitli sorunlar ortaya çıkabilir.
- Enfeksiyon Nedeni: Akut endokarditin çoğu bakteriler tarafından oluşur ve bunlardan Staphylococcus aureus en sık görülen etken olarak kabul edilir. Bunun dışında Streptococcus grubu, Enterococcus gibi bakteriler de akut endokardite neden olabilir. Bu bakteriler kan dolaşımı yoluyla kalbe girer ve iç zarında iltihaba neden olur.
- Enfekte Kapakçık: Akut endokardit, kalp kapakçıklarında hızlı bir şekilde hasara neden olur. Bu nedenle kapakçık kapanmaz veya enfekte bölgede kalp içinde pıhtı oluşarak kan akışını engelleyebilir. Enfekte kapakçığın yırtılması kalp fonksiyonlarını ciddi şekilde etkiler.
- Sistemik Komplikasyonlar: Akut endokardit, kan dolaşımı yoluyla diğer organlara yayılabilir ve beyin, akciğer, böbrek gibi çeşitli organlarda komplikasyonlara neden olabilir. Bu komplikasyonlar yaşamı tehdit edebilir.
3. Nedenler
Akut endokarditin başlıca nedeni bakteriyel enfeksiyondur. Çoğunlukla bakteriler kan dolaşımı yoluyla kalbin iç zarına girerek oluşur. Başlıca etkenler şunlardır:
- Staphylococcus aureus: Akut endokarditte en sık görülen etken olup, ciltte ve mukoz membranlarda yaşayan bir stafilokok türüdür. Bu bakteri özellikle anormal kalp kapakçıkları(örneğin: yapay kapakçık) olan kişilerde veya uyuşturucu bağımlılarında daha sık görülür.
- Streptococcus viridans: Ağız ve üst solunum yollarında bulunan normal bakteri florasının bir parçası olup, diş tedavisi veya ağız enfeksiyonları nedeniyle endokardite neden olabilir.
- Enterococcus: Kalın bağırsakta bulunan bir bakteri olup, kültürlerde sıklıkla tespit edilir. Bu bakteri anormal kalp kapakçıkları olan kişilerde endokardite neden olabilir.
- Diğer etkenler: Candida(mantar) gibi bakteriyel olmayan nedenler de akut endokardite neden olabilir. Ancak bu durum nadirdir.
Akut endokardit genellikle bakteriyemi durumunda ortaya çıkar. Bu çeşitli yollarla oluşabilir:
- Dişhekimliği işlemleri: Diş tedavisi sırasında ağızdaki bakteriler kan dolaşımı yoluyla kalbe ulaşabilir.
- Cerrahi ve travma: Cerrahi işlemler veya yaralanmalar sonucu oluşan enfeksiyonlar kan dolaşımına geçerek kalbin iç zarını etkileyebilir.
- İntravenöz ilaç kullanımı: Uyuşturucu bağımlıları veya enjektör kullanan hastalarda bakterilerin kan dolaşımı yoluyla kalbe ulaşma olasılığı yüksektir.
4. Semptomlar
Akut endokarditin semptomları ani bir şekilde ortaya çıkar ve yüksek ateş, halsizlik, kalp üfürümü, nefes darlığı ve sistemik enfeksiyon belirtileri görülebilir. Başlıca semptomlar şunlardır:
- Ateş: Çoğu hastada yüksek ateş (38°C veya üzeri) görülür ve enfeksiyonun erken bir belirtisidir. Ateş tekrarlayıcı olabilir ve şiddetli olabilir.
- Kalp üfürümü: Kalp kapakçıklarında iltihap oluşmasıyla kalp üfürümü (kalp üfürümü) ortaya çıkabilir. Bu, steteskopla kolayca tespit edilebilir ve enfekte kapakçık nedeniyle oluşan anormal bir sestir.
- Halsizlik, güçsüzlük: Akut endokardit sistemik etkiler nedeniyle halsizliğe neden olur. Hastalar günlük aktivitelerini yerine getirmekte zorluk çekebilirler.
- Nefes darlığı: Kalp fonksiyonları azaldığında nefes almak zorlaşabilir ve bunun sonucunda nefes darlığı ortaya çıkabilir.
- Nodüler lezyonlar (Osler nodülleri): Parmak uçlarında ve ayak uçlarında ağrılı küçük nodüller ortaya çıkabilir. Bunun nedeni bakterilerin kan damarlarına girerek iltihaba neden olmasıdır.
- Kanama: Tırnak altlarında küçük kanama noktaları (splinter kanama) görülebilir.
- Diğer semptomlar: Enfeksiyon tüm vücuda yayıldığında inme, pnömoni, böbrek yetmezliği gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
5. Tedavi ve Cerrahi Yöntemler
Akut endokardit acil tedavi gerektirir. Tedavi antibiyotik tedavisi ve cerrahi tedavi olarak ikiye ayrılır.
5.1. Antibiyotik Tedavisi
- Yatarak tedavi: Akut endokarditin çoğu güçlü antibiyotikler ile tedavi gerektiren hastanede yatarak tedavi gerektirir. Antibiyotikler kana karışarak bakterileri yok eder ve intravenöz olarak uygulanır.
- Antibiyotik seçimi: Antibiyotikler, enfeksiyona neden olan bakterinin türüne göre belirlenir. Staphylococcus aureus kaynaklı enfeksiyonlarda Metisilin, Vankomisin gibi antibiyotikler kullanılabilir. Streptococcus viridans kaynaklı enfeksiyonlarda penisilin kullanılır.
- Tedavi süresi: Tedavi genellikle 4-6 hafta sürer ve bakteriler tamamen yok edilene kadar devam eder.
- Kalp kapakçığı ameliyatı: Enfeksiyon şiddetliyse ve kalp kapakçığı hasar görmüşse ameliyat gerekebilir. Kapakçık değişimi veya kapakçık tamiri yapılabilir ve bu işlem yapay kalp kapakçığı nakliyle sonuçlanabilir.
- Pıhtı uzaklaştırma: Kalpte pıhtı oluşmuşsa pıhtıyı uzaklaştırmak için cerrahi müdahale gerekebilir. Pıhtı kan akışını engellememeli veya beyin, akciğer gibi diğer organlara yayılmamalıdır.
- Komplikasyon tedavisi: Sistemik komplikasyonlar (örneğin: inme, pulmoner embolizm vb.) oluşmuşsa bunları tedavi etmek için ek ameliyat veya tedavi gerekebilir.
Yorumlar0