Enfeksiyonlu Olmayan Endokardit (Non-infective Endocarditis)
1. Tanım
Enfeksiyonlu olmayan endokardit (Non-infective Endocarditis, NIE), kalp iç zarında iltihap oluşmasına neden olan ancak enfeksiyöz bir nedenden kaynaklanmayan bir hastalıktır. Bu hastalık, enfeksiyöz endokarditten (enfeksiyöz endokardit) farklı olarak, bakteri, virüs veya mantar gibi dış patojenlerin istilasıyla oluşmaz. Bunun yerine, kalbin iç zarında veya kapakçıklarında iltihaplanmaya neden olan faktörler arasında kan pıhtılaşması, bağışıklık tepkisi veya diğer altta yatan hastalıklar bulunur.
Enfeksiyonlu olmayan endokardit genellikle kalp kapakçıklarında anormal kan pıhtılarının oluşmasıyla veya mevcut kalp hastalıklarından kaynaklanan iltihaplanma reaksiyonuyla ortaya çıkabilir. Bu hastalık, enfeksiyöz endokardite göre nispeten nadir görülmesine rağmen ciddi komplikasyonlara yol açabileceğinden, doğru tanı ve tedavi önemlidir.
2. Özellikler
Enfeksiyonlu olmayan endokardit enfeksiyöz bir faktör olmaksızın ortaya çıkankalp iç zarının iltihabıdır ve esas olarak kan pıhtılaşma bozukluklarıyla ilgili patolojik bir olgu ile karakterizedir. Başlıca özellikleri şunlardır:
- Tromboz (Pıhtılaşma) Oluşumu: Kanın pıhtılaşma süreci anormal bir şekilde gerçekleşir ve kalp iç zarında tromboz oluşur. Bu tromboz genellikle kapakçıklara yapışır veya damarları tıkayabilir.
- Otoimmün Hastalıklarla İlişki: Enfeksiyonlu olmayan endokardit genellikle otoimmün hastalıklarla ilişkili olabilir ve lupus veya diğer bağışıklık sistemiyle ilgili hastalıklarda sıklıkla görülebilir.
- Kalp Kapakçığı Sorunları: Mevcut kalp hastalığı veya kapakçık hastalığı varsa enfeksiyonlu olmayan endokardit oluşabilir.
- Enfeksiyöz Olmama: Bu hastalık, enfeksiyöz endokarditten farklı olarak dış patojenlerden kaynaklanmaz ve esas olarak kan pıhtılaşması bozuklukları veya bağışıklık tepkilerinin bir sonucu olarak ortaya çıkar.
3. Nedenler
Enfeksiyonlu olmayan endokarditin başlıca nedenleri arasında kan pıhtılaşması sorunlarıve otoimmün hastalıklarvardır. Bunun dışında belirli kalp hastalıkları veya damar hastalıkları da neden olabilir. Başlıca nedenler şunlardır:
3.1. Kan Pıhtılaşma Bozuklukları
- Kalp Kapakçıklarında Tromboz (Pıhtı): Kalp iç zarında tromboz oluşmasının başlıca nedeni kalp kapakçığı hastalıklarıdır. Kapakçıklarda anormal kan akışı meydana gelirse kan pıhtılaşarak tromboz oluşturabilir. Bu tromboz kalp iç zarında iltihaba neden olabilir.
- Antifosfolipid Sendromu: Antifosfolipid sendromu (antiphospholipid syndrome), kanın anormal bir şekilde pıhtılaşma eğiliminde olduğu bir otoimmün hastalıktır. Bu hastalık, enfeksiyonlu olmayan endokarditin başlıca nedenlerinden biridir ve özellikle kalp kapakçıklarında tromboz oluşturabilir.
3.2. Otoimmün Hastalıklar
- Lupus: Otoimmün bir hastalık olan lupus genellikle enfeksiyonlu olmayan endokardite neden olabilir. Lupus hastalarında bağışıklık sistemi kendi dokularına saldırır ve bu da kalp iç zarında iltihaplanmaya ve kapakçıklarda tromboz oluşumuna yol açabilir.
- Romatizmal Kalp Hastalığı: Romatizmal ateşten kaynaklanan kalp hastalığı, enfeksiyonlu olmayan endokardit ile ilişkili olabilir. Romatizmal kalp hastalığı kalp kapakçıklarına zarar verebilir ve bu da tromboz oluşumuna yol açabilir.
- Kalp Hastalıkları: Mevcut kalp hastalıkları (örneğin: kalp kapakçığı hastalıkları, kalp aritmisi vb.) varsa, tromboz oluşabilir veya kalp iç zarında iltihap meydana gelebilir.
- Malign (Kötü Huylu) Tümörler: Bazı kanser hastalarında enfeksiyonlu olmayan endokardit oluşabilir ve tümör tromboz oluşturabilir veya bağışıklık tepkilerini tetikleyebilir.
- Organ Nakli ve Bağışıklık Sistemini Bastırıcı İlaç Kullanımı: Organ nakli olan veya bağışıklık sistemini bastırıcı ilaç kullanan kişilerde bağışıklık sisteminin anormal tepkisi nedeniyle enfeksiyonlu olmayan endokardit oluşabilir.
4. Belirtiler
Enfeksiyonlu olmayan endokarditin belirtileri, enfeksiyöz endokardite göre nispeten daha az belirgindir, ancak yine de ciddi bir durum olabilir. Başlıca belirtiler şunlardır:
- Ateş: Enfeksiyonlu olmayan endokardit ilerledikçe yüksek ateş oluşabilir. Ancak, enfeksiyon olmadığı için ateş enfeksiyöz endokardite göre daha az kalıcı olabilir.
- Yorgunluk ve Halsizlik: Kalp fonksiyonunun azalması nedeniyle yorgunluk ve halsizlik hissedilebilir.
- Kalp Sesi Bozukluğu (Kalp Murmuru): Kalp kapakçığındaki hasar nedeniyle kalp sesi bozukluğu oluşabilir ve bu, doktor tarafından steteskopla tespit edilebilir.
- Nefes Darlığı: Kalp fonksiyonunun azalması nedeniyle nefes darlığı oluşabilir.
- Diğer Komplikasyonlar: Tromboz kalbe veya diğer organlara yayılırsa inme, pulmoner emboli, böbrek hasarı gibi komplikasyonlar oluşabilir.
5. Tedavi ve Cerrahi Yöntemler
Enfeksiyonlu olmayan endokarditin tedavisi altta yatan hastalığın yönetimive tromboz tedavisietrafında döner.
- Antikogulanlar (Kan İnceltici İlaçlar): Enfeksiyonlu olmayan endokarditin başlıca tedavi yöntemi, antikoagulanların (örneğin: varfarin, aspirin vb.) kullanılmasıdır. Antikogulanlar, trombozun büyümesini önlemeye ve zaten oluşmuş trombozu ortadan kaldırmaya yardımcı olur.
- Bağışıklık Sistemini Bastırıcı İlaçlar: Otoimmün hastalıktan kaynaklanan endokarditte, bağışıklık sistemini bastırıcı ilaçlar (örneğin: kortikosteroidler, immünosüpresifler vb.) kullanılabilir. Bu ilaçlar bağışıklık tepkisini düzenleyerek iltihabı azaltır.
- Altta Yatan Hastalığın Tedavisi: Enfeksiyonlu olmayan endokarditin nedeni olan altta yatan hastalığın tedavi edilmesi önemlidir. Örneğin, lupus veya romatizmal kalp hastalığı tedavi edilerek iltihap azaltılabilir.
- Kalp Kapakçığı Ameliyatı: Kalp kapakçığında ciddi hasar meydana geldiyse, kapakçığın değiştirilmesi veya onarılması için ameliyat gerekebilir.
- Tromboz Temizleme Ameliyatı: Tromboz kalp iç zarında oluşmuş ve kan akışını tıkamış veya kalp fonksiyonunu azaltmışsa, ameliyatla tromboz temizlenmelidir.
6. Prognoz ve Yönetim Yöntemleri
Enfeksiyonlu olmayan endokarditin prognozu, hastanın altta yatan hastalığına ve tedaviye verdiği yanıta bağlıdır. Bu hastalık uygun şekilde tedavi edilirse çoğu durumda iyileştirilebilir, ancak komplikasyonlar oluşursa prognoz kötüleşebilir.
- Altta Yatan Hastalığın Tedavisi: Altta yatan hastalık (örneğin: lupus, antifosfolipid sendromu vb.) iyi yönetilirse prognoz olumlu olabilir.
- Komplikasyon Oluşumu: Tromboz beyin veya akciğer gibi diğer organlara yayılırsa komplikasyonlar oluşabilir ve bu durumda prognoz kötüleşebilir.
- Düzenli Kontroller: Kan pıhtılaşma durumunu düzenli olarak kontrol ederek uygun antikoagülan kullanımı sağlanır ve tedavi etkinliği izlenir.
- Bağışıklık Sisteminin Düzenlenmesi: Otoimmün hastalıktan kaynaklanan endokarditin tedavisinde, bağışıklık sistemi bastırıcı veya bağışıklık sistemini düzenleyici ilaçlar kullanılır.
- Altta Yatan Hastalığın Yönetimi: Lupus veya antifosfolipid sendromu gibi altta yatan bir hastalık varsa, endokarditi önlemek için bu hastalık dikkatlice yönetilir.
Sonuç
Enfeksiyonlu olmayan endokardit, enfeksiyöz endokarditten farklı olarak, bakteri veya virüs gibi patojenlerden kaynaklanan bir enfeksiyon değil, kan pıhtılaşması, bağışıklık tepkileri gibi nedenlerle oluşan bir hastalıktır. Başlıca nedenleri kan pıhtılaşma bozuklukları ve otoimmün hastalıklardır ve uygun tedavi ve yönetim ile prognoz iyileştirilebilir. Tedavi yöntemleri arasında tromboz tedavisi, bağışıklık sistemini bastırıcı ilaç kullanımı, kalp kapakçığı ameliyatı yer alır ve düzenli takip ile altta yatan hastalıkların tedavisi önemlidir.
Yorumlar0